Czynniki rakotwórcze i mutagenne zmiany w przepisach

/w /by

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 stycznia 2020 r. (poz. 197) zmieniające rozporządzenie w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1117) oraz Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 lutego 2021 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 279) wprowadza ważne zmiany dla Pracodawców w załączniku nr 1 (wykaz czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym), który otrzymał następujące brzmienie:

  1. Czynniki fizyczne

a. Promieniowanie jonizujące.

  1. Procesy technologiczne, w których dochodzi do uwalniania substancji chemicznych, ich mieszanin lub czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym

a. Produkcja auraminy.

b. Procesy technologiczne związane z narażeniem na działanie wielopierścieniowych

węglowodorów aromatycznych, obecnych w sadzy węglowej, smołach węglowych i pakach

węglowych.

c. Procesy technologiczne związane z narażeniem na działanie pyłów, dymów i aerozoli tworzących

się podczas rafinacji niklu i jego związków.

d. Produkcja alkoholu izopropylowego metodą mocnych kwasów.

e. Prace związane z narażeniem na pyły drewna.

f. Prace związane z narażeniem przez skórę na działanie olejów mineralnych użytych wcześniej w  silnikach spalinowych wewnętrznego spalania w celu smarowania i schładzania części ruchomych silnika.

g. Prace związane z narażeniem na krzemionkę krystaliczną – frakcję respirabilną powstającą w trakcie pracy.

Co się zmieniło?

Doszło ,,tylko” do dwóch zmian ale jakże istotnych, nakładających szereg obowiązków po stronie Pracodawcy w przypadku zatrudniania pracowników w kontakcie z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami lub czynnikami o działaniu rakotwórczym lub mutagennym a katalog ten znaczący uległ poszerzeniu.

Zapis w załączniku nr 1 pkt II ppkt 5 ,,prace związane z narażeniem na pył drewna twardego” zastąpiono zapisem ,,prace związane z narażeniem na pyły drewna” oraz dodano w pkt II, ppkt 6 o treści ,,prace związane z narażeniem na krzemionkę krystaliczną – frakcję respirabilną powstającą w trakcie pracy”.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 stycznia 2020 r. (poz. 197) zmieniające rozporządzenie w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy weszło w życie 7 lutego 2020 r. i z tym dniem Zakłady Pracy, w których występują w procesie pyły drewna (już nie tylko drewna twardego jak buk czy dąb) oraz krystaliczna krzemionka (frakcja respirabilna) stały się Zakładami zatrudniającymi pracowników w narażeniu na czynniki rakotwórcze. W tej grupie znajdziemy m.in. takie Zakłady jak tartaki, stolarnie, peleciarne (pyły drewna), kopalnie surowców skalnych, rud metali, odlewnie żelaza i metali nieżelaznych, huty szkła, zakłady ceramiki szlachetnej, budowlano-sanitarne, elektrociepłownie (krzemionka krystaliczna).

Natomiast Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 lutego 2021 r. (poz. 279) zmieniające rozporządzenie w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy weszło w życie 20 lutego 2021 r. i katalog: Procesy technologiczne, w których dochodzi do uwalniania substancji chemicznych, ich mieszanin lub czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym poszerza o prace związane z narażeniem przez skórę na działanie olejów mineralnych użytych wcześniej w  silnikach spalinowych wewnętrznego spalania w celu smarowania i schładzania części ruchomych silnika.

W związku z występowaniem w Zakładzie Pracy czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym Pracodawca ma obowiązek:

  1. Wykonywać ich pomiary w trybie i z częstotliwością określoną w przepisach wydanych na podstawie art. 227 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy.

Jaka jest częstotliwość wykonywania pomiarów środowiska pracy w zakresie czynników rakotwórczych lub mutagennych?

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy określa częstotliwość wykonywania w/w pomiarów i tak:

a. co najmniej raz na sześć miesięcy – jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono stężenie czynnika o działaniu rakotwórczym lub mutagennym powyżej 0,1 do 0,5 wartości NDS oraz

b. co najmniej raz na trzy miesiące – jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono stężenie czynnika o działaniu rakotwórczym lub mutagennym powyżej 0,5 wartości NDS.

  1. Prowadzić rejestr prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.

W/w rejestr prac Pracodawca przekazuje właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu oraz właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy niezwłocznie po rozpoczęciu działalności oraz corocznie w terminie do dnia 15 stycznia na druku według wzoru stanowiącego załącznik nr 2 do rozporządzenia.

  1. Prowadzić rejestr pracowników narażonych na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym i przechowywać go przez okres 40 lat po ustaniu narażenia.

Rejestry, o których mowa w pkt 2 i 3 prowadzi się w formie papierowej lub w postaci elektronicznej.

4. Przeprowadzać okresowe szkolenia pracownika w zakresie ryzyka dla zdrowia, jakie wynika z oceny narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.